دومین سری از گزارشهای «گردشگری برای توسعه» سازمان جهانی گردشگری به شرح فعالیتهای موفقیتآمیز گردشگری و توسعه پایدار میپردازد. این گزارشها میتواند برای فعالان بخش از این حیث الهامبخش باشد که فرصتهای موجود در گردشگری و تحقق توسعه پایدار را بشناسند.
در سال ۲۰۱۷ جمعآوری اطلاعات درباره فعالیتهای کشورها و اقتصادهای توسعهیافته و در حال توسعه، با هدف نشان دادن اینکه چگونه گردشگری پایدار میتواند عامل توسعه باشد، صورت گرفت. در مجموع ۲۳ مورد مطالعاتی بهعنوان نمونه از تمام مناطق جهان انتخاب شدند که ابتکارات بخشهای عمومی و خصوصی و جوامع محلی و همچنین جزئیات بااهمیتی را درباره روشها و رویکردهای موفق استفاده شده ازسوی فعالان گردشگری نشان میدهند؛ اطلاعاتی ارزشمند که میتوانند باعث ایجاد نگرشهای جدید و استفاده از شیوههای گردشگری پایدار در جوامع محلی شوند.
پروژه هتلهای کممصرف یا نزدیک به صفر، یکی از پیشگامان پروژههایصنعتتوریسم است که توانست ثابت کند با برنامهریزی و سرمایهگذاری در این بخش میتوان بستری مناسب برای استفاده مناسب از منابع و صرفهجویی در زمینه انرژی ایجاد کرد. از جمله موفقیتهای این طرح کاهش ۷۰درصدی مصرف انرژی بوده است. بر اساس آمار بهدست آمده در کشورهای عضو اتحادیه اروپا، بیش از ۴۰درصد ازانرژیدر بخشساخت و سازمصرف میشود که این مصرف انرژی همراه با تولید ۳۶درصد کربن دی اکسید است. این ساخت و سازها که بیشتر در بخش توریسم مورد استفاده قرار میگیرند، ۲۱درصد از سهم تولیدکربندی اکسید را در برمیگیرند. آمارهای بهدست آمده نشان میدهد در حالی کهاتحادیه اروپاتمایلی به بهرهگیری از این پروژه ندارد اما در حوزه صرفهجویی و استفاده از انرژیهای پاک پتانسیل بالایی دیده میشود و کشورهای عضو این اتحادیه امیدوارند ظرف چند سال آینده بهطور کامل و جدی از این پروژهها درکشورهای اروپاییاستفاده کنند.
پروژه هتلهای کممصرف به منظور کاهش مصرف انرژی، کاهش تولیدگازکربن دی اکسید و بهبود و توسعه بخشهای مناسبتری از صنعت توریسم شکل گرفته است. همچنین این طرح به منظور تصریح و فراهم ساختن بسترهای مناسبی در جهت رسیدن به اهداف معاهده بینالمللیآب و هواتهیه و تنظیم یافته است. شروع و تداوم پروژه باعث شده تا موفقیتهای بزرگی در این راه به دست آید. سایر سازمانها یا افراد فعال در این حوزه میتوانند به راحتی از تمرینهای علمی و کاربردی، راهنماییهای مفید و ابزارهایی که در طول پروژه از آن استفاده شد بهرهمند شوند. برای مثال میتوان از نرمافزار آنلاین e-toolkit نام برد. این نرمافزار به هتلها کمک میکند راهحلهای مناسبی در حوزه استفاده بهینه از منابع انرژی پیدا کنند.
این نرمافزار و تمامی تجربیاتی که به واسطه این پروژه بهدست آمد باعث شده بیش از ۱۵۴۰ هتل به فکر استفاده بهینه از انرژی و کاهش مصرف بیفتند. از دیگر موفقیتهای پروژه میتوان به جایگزینی این روش در ۷ کشور عضو اتحادیه اروپا و تاسیس ۱۶پروژه مشابه از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶ اشاره کرد. کاهش ۷۰درصدی مصرف انرژی در این روش باعث شده این پروژه الگو و پیشگام در طرحهای مختلف و مشابه صنعت توریسم قرار بگیرد. این طرح بهوسیله ۱۰شرکت در ۷کشورجهانجایگزین شده که برای نمونه میتوان از دانشگاههای پلیتکنیک و مدیریت منابع تجدیدپذیر، سازمان جهانی توریسم، شبکه توسعه و بهینهسازی توریسم اروپایی و موسسه صنعتی توزیع انرژیایتالیانام برد. همچنین این طرحها در کشورهای مختلف با کمک هتلها، موسسات غیرانتفاعی و موسسات سرمایهگذاری توریستی در حال اجرا هستند.
مزایای پروژه
اجرای این طرح باعث شده بیش از ۳/ ۶ میلیون یورو در حوزه انرژی صرفهجویی شود که پیشبینی شده این عدد تا سال ۲۰۲۰ به ۸۰میلیونیوروخواهد رسید. این پروژه و دیگر پروژههای موفق در حوزه توریسم باعثرشد اقتصادیو بهبود وضعیت جوی و آب و هوایی شده؛ بهطوریکه از زمان اجرای پروژه شاهد کاهش تولید گاز کربن دی اکسید بودهایم. استفاده از این طرحها همچنین موقعیتها و بسترهای بزرگی برای هتلها فراهم کرده است که میتوان به کاهش هزینههای جاری در بخش حفظ و نگهداری محیط زیست، امکان دریافت وام از بانکها و توسعه بخش بازاریابی و سرویسدهی اشاره کرد. همچنین موفقیت بهدست آمده در این پروژه باعث شده ۱۶هتل موفق به کاهش مصرف انرژی خود به میزان ۶۳ درصد شوند. نرمافزار e-toolkit نیز با توسعه و بهبود خود توانسته در بین هتلها محبوبیت بالایی بهدست آورد. میزان آگاهی از موفقیتهای این پروژه نیز باعث شده هتلهای دیگر نیز مجذوب این طرح و بر آن شوند تا در مصرف انرژی خود صرفهجویی کنند.
یکی دیگر از جنبههای مثبت اجرای این پروژه اشتراک تجربیات خود با دیگر هتلها است. این پروژه باعث شد تا هتلها از ظرفیتهای موجود برای صرفهجویی انرژی و هزینههای خود آگاه شوند. باید به این نکته توجه داشت که آگاهسازی هتلها از کاهش مصرف انرژی و تاثیر آن بر افزایش سودآوری و کاهش هزینهها، مساله مهم و بزرگی است که پیشروی بسیاری از سازمانهای فعال در این حوزه قرار دارد. اکنون با فراگیری اینگونه طرح و پروژهها، هتلها در پی یافتن راهکارها و روشهای نوینی در استفاده ازمنابع طبیعیو انرژیهای تجدیدپذیر هستند. باید این نکته را هم اضافه کرد که پروژه و طرحهای کنترل و کاهش تولید کربن دی اکسید بسیار پرهزینهتر هستند و اجرای آنها نیازمند صرف زمان طولانی است.
به نقل از روزنامه دنیای اقتصاد-97/7/7